Puppy Linux

Je kan je oude laptop of computer nog jaren gebruiken met Puppy (of met een andere kleinere Linux distributie). Computers zijn nog vaak prima in orde maar worden alleen weggedaan omdat een nieuwe Windows versie er niet op draait. Dat is zonde: computers van tien tot vijftien jaar oud zijn zelfs geen probleem met Puppy Linux!

Index

Puppy Linux waarom zou je het gebruiken?

Sneller werken

Het klinkt je misschien wat vreemd in de oren maar Puppy Linux is zo klein van opzet dat je het kan draaien van een cd-rom of van een usb-stick. Je hebt zelfs geen harde schijf nodig!

Het ziet er best lekker uit

De eerste versies van Puppy zag er nogal 'oostblokkerig' uit en deed soms denken aan Windows 95 (het uiterlijk dan, niet de werking...alsjeblieft zeg). Sinds Puppy Tahr is het uiterlijk zeer netjes en heb je je bureaublad zo onder de knie.

Puppy Linux Website

Draai je hele systeem maar in de soep, het maakt niet uit

Ik begin maar gelijk met misschien de belangrijkste reden om met Puppy in zee te gaan: ook al wis je al je bestanden of help je je harde schijf naar zijn grootje, je bent met Puppy binnen een half uurtje weer aan het werk. Je kan het werkelijk ontzettend bont maken, maar Puppy blijft als een rots in de branding.

Tijd

Je hoeft niet de hele ochtend of een dag vrij te nemen 'omdat je een besturingssysteem gaan installeren'. Neem er een uur de tijd voor en je kan beginnen met werken. Het opstarten en installeren van Puppy Linux kan gebeurd zijn in een kwartier, de rest van de tijd kan je kennis maken met je nieuwe werkomgeving. Software installeren is helemaal een fluitje van een cent. Met een paar klikken is het gebeurd. En bovendien hoef je niet 'op zoek' naar de juiste software, de package manager is een soort software-centrum voor Puppy Linux.

Rescue-cd

Gebruik je Windows en ben je bang dat de hele boel wel eens in elkaar gaat storten (terecht...)? Dan kan je Puppy-cd of usb-stick je helpen je bestanden terug te krijgen of je harde schijf te controleren op fouten. Puppy kan met elke partitie uit de voeten. Of het nu Windows is of Linux, het maakt Puppy niet uit. Kan je dus via Windows niet meer bij je bestanden, dan is de kans groot dat je dit met Puppy nog wel kan.

Meerdere gebruikers op je pc?

Je kan voor elke gebruiker van de computer een eigen werkomgeving maken, beveiligd met een wachtwoord. Je kan bij het opstarten kiezen welke werkomgeving in het geheugen moet worden geladen. Dat betekent ook dat wat de andere gebruiker ook uithaalt met de computer, jouw werkomgeving compleet veilig is. Daarnaast kan elke gebruiker dus kiezen welke browser hij/zij gebruikt, welke software er geladen moet worden enz. Jouw werkomgeving is dus volledig afgesloten van wie dan ook op de computer. Handig als je familie van dezelfde computer gebruik maakt.

Een flinke gebruikerscommunity met veel informatie

Problemen? Vragen? De kans is groot dat een andere Puppy gebruiker de antwoorden al klaar heeft. Google is je beste vriend op dit gebied. Er zijn fora en groepen op Facebook van Puppy Linux gebruikers.

Internetbankieren

Zelfs al ben je de grootste Windows-fan op aarde, dan zal je toch toe moeten geven dat Windows nogal vaak de achterdeur laat openstaan met alle gevolgen van dien. Als je twijfelt op Puppy Linux wel zo'n goed alternatief is lees het onderstaande advies van de consumentenbond maar eens:

Ben je een zelfstandig ondernemer of beheer je grote sommen geld? Overweeg dan om te internetbankieren op een speciale computer die je nergens anders voor gebruikt. Je kan zo'n bankier-pc eventueel uitrusten met een extra veilig besturingsysteem, zoals Ubuntu of een andere versie van Linux. Helemaal veilig wordt het als je hiervoor een 'live' dvd of usb-stick gebruikt en dus het besturingsysteem elke keer schoon opstart.

Bovenstaande is iets waar Puppy in uitblinkt. Je denkt nu ongetwijfeld dat het jou niet overkomt maar is voorkomen niet beter dan genezen? Een uurtje of twee je verdiepen in Puppy Linux kan je veel ellende (en dus weer tijd...) besparen in de toekomst.

Je bent nooit meer bang om je computer uit te zetten

Je kent het vast wel: je moet even weg en je zit net achter je laptop. Je twijfelt. Windows is net klaar met opstarten en is nu bezig met updates.. wat moet je doen? Stel je nu eens voor dat je je daar nooit meer zorgen om hoeft te maken. Bij Puppy ben je binnen 35 seconden weer online en staat je werk voor je neus, elke keer weer.

Veiligheid

Het is gewoonweg een feit dat Windows altijd interessant is voor virusmakers omdat gewoonweg bijna iedereen daar gebruik van maakt. Je kan sowieso al de veiligheid verhogen door Puppy te gebruiken voor je internetbankieren, maar Puppy heeft meer mogelijkheden om je data te beveiligen.

  • Geloof het of niet maar je kan het hele Puppy systeem in 1 bestand laten zetten. Je kan dit bestand op de schijf al beveiligen. Dat betekent dat alle data die in dit bestand zit niet toegankelijk is zonder het wachtwoord. Daarnaast kan je voor iedereen een eigen bestandssysteem maken. Bij het opstarten wordt dan gevraagd welk Puppy systeem je wilt laden. Handig als je kinderen hebt, wat ze ook uitvoeren op je computer, jouw gegevens zijn afgesloten en veilig.
  • Puppy heeft verschillend software waarmee je lossen bestanden, direcories en zelfs hele schijven en partitieskan beveiligen.

Puppy functioneert broederlijk naast Windows

Hoewel Microsoft er alles aan doet om te voorkomen dat je Linux 'naast' Windows installeert kan je in het algemeen Puppy Linux gewoon naast Windows installeren zonder dat er ook maar iets veranderd aan Windows. Zo kan je op je gemakje Puppy onderzoeken en altijd terugkeren naar Windows wanneer je wilt.

Puppy Linux 'runs on everything'

Heb je 200Mb intern geheugen beschikbaar? Dan kan je al aan de slag met Puppy. Het maakt Puppy niks uit of je computer oud of nieuw is. Je hoeft je dus geen zorgen te maken of je computer 'wel het besturingssyteem aankan'. Dat biedt ook hoop voor de toekomst, je kan je computer dus blijven gebruiken zolang de hardware het niet begeeft.

Puppy Linux zit tjokkievol software

Voor een kleine distributie bezit Puppy een verbazingwekkend arsenaal aan software. Daarnaast kan je met de Package Manager makkelijk software installeren.

  • Volwassen Officepakket: LibreOffice of OpenOffice.
  • Een keur aan internetbrowsers waaronder Chrome, Firefox, Opera.
  • Voor email kun je de ingebouwde mail-client Sylpheed gebruiken of als je wat meer toeters en bellen wilt Thunderbird installeren.
  • Met Pupradio/Puptelly kan je honderden radiostations van over de hele wereld beluisteren.
  • Met Samba kunnen bestanden makkelijk gedeeld worden op je netwerk. Met Pnethood kan je direct toegang krijgen tot Windows-computers.

Pas je computer aan naar jouw wensen

Puppy Linux heeft misschien een paar eigenaardigheden waar de meeste Windows gebruikers erg aan zullen moeten wennen. De hoofdzaak is eigenlijk de Rox Bestandsmanager die wat mij betreft volstrekt ongeschikt is voor Windows gebruikers, maar zeer geschikt is voor programmeurs. Als je overigens wat langer werkt met Rox en je er wat in verdiept ontdek je eigenlijk dat het misschien wel de beste bestandsmanager is die je ooit gaat tegenkomen. Maar als je begint met Puppy kan je er eigenlijk niks mee.

Je kan dit echter makkelijk oplossen: door via de Package manager simpelweg een andere bestandsmanager te installeren. Een paar klikken en hoppa je kan aan de slag. Een hele goede bestandsmanager is PCmanFM.

Makkelijk backupsysteem

Puppy heeft iets bijzonders: het hele bestandssysteem zit slechts in 1 bestand ingepakt. Dat maakt backup natuurlijk erg makkelijk: gooi het naar Google Drive en je bent klaar. Mocht er wat gebeuren dan heb je zo het hele systeem en al je bestanden terug in een oogwenk! Daarnaast kan je het bestandssysteem en je data scheiden. Het bestandssysteem wordt in het geheugen geladen (en is altijd vervangbaar door je Puppy-cd of usb) en je data kan je op de harde schijf laten. Je kan dan een backup van het bestandssysteem maken en een backup van al je data op je harde schijf wanneer je dat nodig acht. Zo wordt systeembeheer wel erg makkelijk, je weet namelijk precies wat er gebeurt met je computer dus je kan rustig slapen.

Met een paar klikken een programmeeromgeving

Wil je programmeren? Python is standaard wordt meegeleverd maar er is ook de Bacon-taal en Gambas (Visual Basic). Met een paar klikken installeer je feilloos een GCC Compiler en een Make Program Builder.

Conclusie

Is Puppy het ideale besturingssysteem? Nee, dat bestaat niet. Net zoals bij Windows loop je wel eens tegen zaken aan die je niet aan de praat krijgt. Maar ik wil gewoonweg een besturingssysteem dat mijn dagelijkse computerleven eenvoudiger maakt, en niet moeilijker. En dat ik niet een kwartier hoeft te wachten tot mijn computer is opgestart. En dat ik mijn computer nog jaren en jaren kan blijven gebruiken zonder problemen. Enzovoort... Ik denk dat je de boodschap wel begrijpt inmiddels.

Puppy Linux installatie

Te eerste: Puppy Linux verandert niks aan je computer! Je kan dus opstarten vanaf een CD of USB-stick, er zal niks aan je systeem worden veranderd. Puppy is ook eigenlijk gemaakt om 'niet' te installeren maar om 'portable' te zijn. Puppy is bovendien zo klein dat Puppy gebruikers vaak meerdere soorten Puppies op hun computer hebben.

CD-ROM

  • Download een ISO vanaf de website.
  • Schrijf de ISO met bijvoorbeeld Brasero of ImgBurn (Windows) naar een lege CD
  • Herstart je computer en zorg ervoor dat de computer opstart vanaf de CD

USB

  • Zorg voor een lege USB-stick met een minimum van 1Gb.
  • Download een ISO vanaf de website.
  • Pak de ISO uit naar de USB-stick.
  • Zorg met UnetBootin dat de USB-stick opstartbaar wordt.
  • Start de computer op via de USB-stick. Dit doe je meestal door op een functietoets te drukken tijdens het opstarten. Weet je niet welke toets je moet gebruiken, hieronder staat een tabel met veelvoorkomende functietoetsen die je bij de opstart kunt gebruiken.

Wist je trouwens...

  • Dat als je Puppy hebt opgestart het zeer makkelijk is om je harde schijf in te richten/formatteren met Gparted. Je kan partities aanmaken of de hele boel schoonvegen (wat vaak nodig is als je Windows hebt gebruikt).
  • Je binnen een paar seconden een hardware-rapport door Puppy voor je neus tovert. Als je dus denkt dat je hardware problemen hebt of je wilt weten welke grafische kaart in je computer hebt zitten: zo gebeurt!

Puppy Linux UEFI installatie

UEFI kan problemen geven als je Puppy probeert te installeren. Volg de volgende stappen (en download twee bestanden van deze website) en je hebt Puppy zo aan de praat.

Zorg er voor dat Windows niet hibernated is. Je moet dit via Windows uitzetten. Start Windows niet meer op? Dan is het tijd om Windows maar helemaal gedag te zeggen en de hele schijf maar te formatteren.

  1. Zorg voor een usb-stick. Liefst FAT32 geformatteerd.
  2. Maak op de usb-stick een folder EFI en daaronder een folder boot (EFI/boot).
  3. Download boot64.efi en grub.cfg
  4. Kopieer boot64.efi naar de directory EFI/boot en grub.cfg naar de root van je usb-stick.
    USB stick
    • grub.cfg
    • EFI/boot
      • boot64.efi
  5. Download de ISO vanaf de Puppy Linux website.
  6. Open de ISO en kopieer de kopiëer de inhoud naar de root van de usb-stick. Je hebt alleen deze nodig: vmlinuz, initrd.gz, puppy_slacko/tahr_watdanook.sfs, zdrv_slacko/tahr_watdanook.sfs.
  7. Reboot je computer en druk gelijk op de boot-menu toets... huh wat is dat? Als je opstart kan je met een toets kiezen van welk medium je opstart. Het staat soms vrij kort op het scherm en misschien weet je niet welke toets je moet hebben. Deze tabel kan je helpen:
    Computer Model BIOS key(s) Boot Menu UEFI
    Acer F1, F2, Ctrl+Alt+Esc Esc, F2,F9 ,F12
    Asus F9, Esc, Del, F2 Esc, F8, F10
    Dell F2 F12
    HP F2, F12 ESC, F9,
    Lenovo F2 F12
    Samsung Esc F2
    Sony Vaio F1, F2, F3 F11
    Toshiba F1, Esc F12
  8. Kies vervolgens om op te starten vanaf je usb-stick en geniet vervolgens van Puppy Linux!

Krijg je een foutmelding dat je niet kan opstarten vanaf de usb-stick? Ga dan (weer met een toets) in je BIOS en zet Secure boot naar Disabled.

Puppy Linux nog veiliger maken

Wat is nu het ergste dat kan gebeuren?

Maar goed, laten we eens kijken wat er gebeurt als iemand toch in weet te breken in je systeem, wat overigens zeer onwaarschijnlijk is bij Puppy Linux. Puppy Linux heeft een 'gelaagde structuur' waar je niet zomaar in kan komen.

  • De inbreker zal altijd proberen achter je wachtwoorden te komen die je via je browser gebruikt, maar deze zijn netjes ook beveiligd met een wachtwoord toch? Daar kan hij dus niks mee.
  • Dan gaat hij op zoek naar gevoelige informatie op je computer. Maar deze informatie zit hermetisch afgesloten in een kluis via Truecrypt. Losse bestanden zijn beveiligd met 'bcrypt'. De inbreker kan daar dus niet bijkomen. Als je dat natuurlijk tenminste in orde hebt gebracht.
  • Dan zal een inbreker proberen om de boel te vertragen of te vernielen. Maar zelfs als dat lukt dan is er geen nood aan de man. Je pakt namelijk je Puppy Linux-cd of op usb en je start vanaf daar op. Je kan vanaf de cd of de usb je harde schijf volledig formatteren en weer een frisse Puppy Linux er op zetten. Daarna haal je je data weer terug waar je natuurlijk netjes een backup van had gemaakt. En je gaat weer gewoon aan het werk.
Het gaat er dus bij Puppy Linux om hoe je je data beveiligd, en niet hoe je je systeem beveiligd. Want dat systeem, dat redt zichzelf prima. Dit is dus radicaal anders dan bij Windows, want daar moet je je voortdurend bezighouden met ieder pijntje van je besturingssysteem. Toch beveel ik je aan om de gebruiker 'root' met een wachtwoord te beveiligen. Mocht er iemand inbreken, dan zal hij toch altijd het wachtwoord moeten weten om 'verder' te komen.

Inlogscherm maken

Standaard heeft Puppy geen inlogscherm en vraagt om niks. Je komt gelijk terecht in het Bureaublad. Het is in een kantooromgeving misschien wel wenselijk als je Puppy wat beter kan beveiligen. Je kan Puppy zo instellen dat er bij het opstarten wordt gevraagd om een wachtwoord en dat je met hetzelfde wachtwoord je Bureaublad kan versleutelen. Zo zorg je ervoor dat geen 'passanten' in je computer kunnen.

  • Ga naar het bureaublad van Puppy en klik op het icoontje met het witte hangslot .
  • Stel nu het wachtwoord in voor het scherm. Onthoud dit wachtwoord, we hebben het later nog nodig (duh..).

Je hebt nu je bureaublad beveiligd, maar nog geen wachtwoord voor de hoofdgebruiker 'Root' ingesteld. Zie hieronder hoe je dit moet doen.

  • Maak in de directory root/Startup met je bestandsmanager een bestand aan met de naam xlock.sh. Dit is een script.
  • Klik nu op dit bestandje met de rechtermuisknop en kies voor Open with Geany.
  • Plaats nu onderstaande code in het scriptbestand (de eerste regel is al automatisch toegevoegd als het goed is). 
    #!/bin/sh  
xlock
  • Sla het script nu op. De volgende keer als je opstart zal de schermbeveiliging automatisch worden opgestart en zal je dus het schermwachtwoord moeten intypen. Klaar!

Nog wat onmisbare tips in zake de schermbeveiliging:

  • Als de schermbeveiliging is opgestart en je wilt terug inloggen, druk dan eerst op Enter. Elke andere toets wordt meegenomen in het wachtwoord en zal dus tot fouten leiden.
  • Als je het wachtwoord intypt zal je niks op het scherm zien (dus ook geen X). Raak dus niet in paniek als het niet lijkt te werken, dit is normaal.
  • Wil je van het script af of later gebruiken. Verplaats het dan naar de directory disabled onder root/Start
  • De schermbeveiliging van Puppy is nogal zenuwachtig. Wil je een compleet zwart scherm gebruik dan onderstaande code. 
    #!/bin/sh
xlock -mode blank

En klaar. Je hebt nu al een belangrijke eerste stap gemaakt in het beveiligen van je computer. Maar je kan de beveiliging nog meer opvoeren, lees maar verder!

Wachtwoord voor de hoofdgebruiker Root instellen

  • Op het Puppy bureaublad klik op de Terminal (rood rondje met # linksonder)
  • Typ in passwd en geef hier tweemaal je wachtwoord voor de hoofdgebruiker Root in. Je ziet niks op het scherm, dit is normaal.

En klaar. Je hebt nu de gebruiker Root beveiligd met een wachtwoord. Dit betekent als iemand iets wil veranderen aan je systeem dat hij het wachtwoord zal moeten ingeven.

Als je de hierboven schermbeveiliging xlock niet gebruikt zal er bij het opstarten dus alsnog niet om een wachtwoord gevraagd worden en kan iedereen dus zonder problemen in je systeem. Pas dan het volgende bestand aan, er zal dan wel om het Root wachtwoord worden gevraagd voordat Puppy opstart. 

De standaard inhoud van /etc/inittab:

::sysinit:/etc/rc.d/rc.sysinit
tty1::respawn:/sbin/mingetty --autologin root tty1
tty2::respawn:/sbin/getty 38400 tty2
tty3::respawn:/sbin/getty 38400 tty3
::ctrlaltdel:/sbin/reboot   

Verander dit in (alleen regel 2):
::sysinit:/etc/rc.d/rc.sysinit
tty1::respawn:/sbin/getty 38400 tty1 (deze dus)
tty2::respawn:/sbin/getty 38400 tty2
tty3::respawn:/sbin/getty 38400 tty3
::ctrlaltdel:/sbin/reboot

Beveilig je Browser wachtwoorden

Gebruik je Firefox of Pale Moon (die is gebaseerd op Firefox) in Puppy? Beveilig dan je toegangscodes. Iemand die inbreekt in je systeem zal altijd het eerste hiernaar gaan zoeken! Je kan deze beveiligen met een wachtwoord.

Linksboven staat er een menu in de browser. Staat dit er niet druk dan eens op Alt , het zal dan verschijnen. Ga vervolgens naar Edit/Bewerken,Preferences/Voorkeuren en dan Security/Beveiliging.Stel hier verder je hoofdwachtwoord in. Dit betekent dat als er iets automatisch wordt ingevuld door je browser gevraagd zal worden om dit wachtwoord. Ook kan niemand 'buitenom' je browser bij je wachtwoorden.

Wil je het nog veiliger? Sla dan je wachtwoorden niet op in je browser en gebruik een notitieblokje...

Bestanden delen met andere computers

Wachtwoorden voor Root en Samba instellen

Voor de bestandsdeling gebruiken we Samba. Het is echter zeer raadzaam om de beveiliging eerst op orde te hebben. Gebruik voor Root en Samba dezelfde wachtwoorden als je wilt.

  • Ga naar de Terminal (linksonder het rode rondje).
  • Typ in: passwd en geef tweemaal het wachtwoord voor Root in. Je ziet niks op het scherm verschijnen, dit is normaal.
  • Typ in: smbpasswd en geef hier tweemaal het wachtwoord voor Samba in.
  • Je bent nu klaar met de wachtwoorden, klik het terminalvenster weg.

Samba aanzetten

  • Menu
  • Network
  • Samba Simple management
Je krijgt nu een kader met een menu, waar je drie drie directories kan aangeven die je met anderen op je netwerk wilt delen.

  • Samba off knop om de bestandsdeling aan te zetten (het is dus een soort schakelknop).
  • Apply en Quit

En klaar. Je hebt nu de bestandsdeling aangezet en zoals je ziet kan je hem met slechts 1 klik ook weer uitzetten. Dat is dus niet ingewikkeld.

Gedeelde bestanden benaderen vanaf een andere Puppy computer

  • Menu
  • Network
  • YASSM Samba share mounter

Windows computer gedeelde bestanden benaderen vanaf een Puppy computer

  • Open de Terminal
  • Typ in: 
    pnethood
  • En als het goed is kan je nu een keuzemenu oproepen waar de gedeelde bestanden op de Windows computer staan.