Gebruikersrechten

Linux heeft strengere regels over wie welke bestanden mag gebruiken dan Windows, wat wel eens tot problemen kan leiden wanneer je daar nog niet zo bekend mee bent. Het zorg wel voor een betere beveiliging en het is natuurlijk ook logisch dat niet zomaar iedereen met zijn vette friet-handjes aan jouw bestanden mag zitten!

Index van deze pagina

De gebruiker Root

Wie o wie is nu die befaamde gebruiker Root? Dit is zo'n beetje hetzelfde als de Administrator in Windows. Deze gebruiker heeft toestemming om belangrijke onderdelen van je systeem te wijzigen. Maar deze 'superuser' kan ook bestanden van iemand anders wijzigen. Als jij mij dus een usb-stick geeft met bestanden die jij er met je Linux distributie op heb gezet, dan kan ik daar alleen bij als ik ingelogd ben als Root.

Je hoeft echter niet helemaal in te loggen als Root, je kan ook en commando uitvoeren als Root. Stel dat ik het programma Thunar (een bekende bestandsmanager in Linux) als Root wil uitvoeren om bijvoorbeeld een systeembestand te kunnen wijzigen. Doe dit dan als volgt:

sudo thunar

Hierna tik je het wachtwoord in voor Root (dit is vaak hetzelfde als je eigen wachtwoord) en het programma wordt uitgevoerd.

Er zijn ook (vaak kleinere) Linux distributies die verwachten dat je weet wat je doet en waar je gelijk Root bent. Voorbeelden daarvan zijn Puppy Linux en 4mLinux.

En als je nu geen Root bent?

Bij grotere distributies ben je vaak geen Root, maar heb je een eigen gebruikersnaam. Bijvoorbeeld Pietje. Pietje kan vanalles maar geen systeembestanden wijzigen of software installeren zonder het wachtwoord voor Root. Daarom wordt er ook een wachtwoord gevraagd als je software wilt installeren. Dat is misschien vervelend, maar maakt Linux dus wel veilig. Want niemand kan dus zonder jouw toestemming ook maar iets installeren op jouw computer!

Bestandsrechten kan je vrij makkelijk wijzigen door in je bestandsmanager met de rechtermuisknop op het bestand te klikken en daarna te kiezen voor Eigenschappen of Properties.

Commandos om rechten te veranderen

Ik zit altijd in Linux onder de motorkap te pieren dus het komt wel eens voor dat ik geen rechten heb om in een bepaalde directory bestanden te wijzigen. Met de volgende commandos kan je dit aanpassen.

Verander alleen de rechten van de directory, maar laat de bestanden in die directory met rust: 
sudo chown gebruikersnaam:groep directory
Verander de rechten van de directory en alle bestanden in deze directory: 
sudo chown -R gebruikersnaam:groep directory
Verander de rechten van een partitie op je harde schijf: 
sudo chown gebruikersnaam:groep /media/cyrex/partition -R

Als je wilt weten tot welke groep je hoort kijk dan is er bij elke Linux wel een menu-onderdeel dat informatie geeft over Gebruikers en groepen.

Groepen-beheer in Linux

Iedereen op jouw computer is dus onderdeel van een groep, maar hoe kom je er nu achter hoe dat in elkaar zit? Hieronder wat commandos die je kunt uitvoeren in je Terminal.

GROUPS: Welke groepen gebruikt je Linux systeem? 
groups
GROUPS: Bekijk van welke groepen een gebruiker lid is: 
groups naam_van_de_gebruiker
ID: Toon de id's van de groepen: 
id
ID: Bekijk de id's van de groepen van een gebruiker: 
id naam_van_de_gebruiker
GETENT:Bekijk een totale lijst van groepen en welke gebruikers lid zijn van welk groep: 
getent group
GROUPADD: Voeg een nieuwe groep toe: 
sudo groupadd naam_nieuwe_groep
USERMOD: Voeg een bestaande gebruiker toe aan een groep: 
usermod -a -G naam_van_de_groep naam_van_de_gebruiker
USERMOD: Verander de hoofdgroep van een gebruiker. 
usermod -g naam_van_de_groep naam_van_de_gebruiker
GROUPDEL: Verwijder een groep: 
sudo groupdel naam_van_de_groep

Gebruikers-beheer in Linux

USERADD: Maak een gebruiker en een groep aan met één commando: 
useradd -G naam_nieuwe_groep naam_nieuwe_gebruiker
PASSWD: Maak een nieuwe wachtwoord aan voor een gebruiker: 
passwd naam_van_de_gebruiker
DELUSER: Verwijder een gebruiker uit een groep: 
sudo deluser naam_van_de_gebruiker naam_van_de_groep
USERDEL: Verwijder een gebruiker uit het systeem: 
sudo userdel naam_gebruiker
USERDEL: Verwijder een gebruiker uit het systeem + zijn home-directory met al zijn bestanden: 
sudo userdel -r naam_gebruiker
USERDEL: Verwijder een ingelogde gebruiker uit het systeem + zijn home-directory met al zijn bestanden: 
sudo userdel -r -f naam_gebruiker